SYNTRA Vlaanderen

De voorbije dagen werd veelvuldig gediscussieerd over de dalende kwaliteit van het onderwijs en het belang van het inclusieve karakter dat onderwijs moet vervullen. In veel van de discussies lijkt dat een hoge mate van kwaliteit en ambitie niet kan gepaard gaan met gelijke leerkansen voor iedereen. Steevast wordt het argument van middelen naar voor geschoven als de enige oplossing. 11 miljard wordt terecht uitgegeven aan een van de belangrijkste pijlers in een kenniseconomie maar waarom stelt niemand zich de vraag of die middelen niet eens anders moeten aangewend worden zeker als niet onderwijs maar levenslang Leren een van de belangrijkste uitdagingen wordt van de toekomst. Toch kan je met 11 miljard leren en Elitair en toegankelijk maken zodat je niet enkel gelijke kansen creëert maar ook het leerrendement voor eenieder verhoogt.

3 september gingen de schooldeuren weer open voor duizenden kleuters, scholieren en studenten in het kleuter, lager en secundair onderwijs. Tijdens het binnenlopen van de schoolpoorten werd al duchtig geschreven, getwitterd, over de laatste verschenen PISA resultaten, was er een mea culpa over het nivelleringsbeleid van de voorbije jaren en ging de term 6-jes cultuur weer vlot over de lippen. Ondertussen rijzen veelvuldig prive-initiatieven als paddenstoelen uit de grond en blijft ook de vraag voor GOK middelen groot. Al deze signalen lijken contradictorisch, nochtans zijn de uitgangspunten van deze verschillende opinies niet noodzakelijk tegenstrijdig. Jongeren die willen excelleren en waarvan ouders zoeken naar privescholen of ouders die ijveren voor middelen voor andere jongeren willen in essentie hetzelfde. Namelijk een traject op maat van hun kind die ervoor zorgt dat er maximaal rendement wordt nagestreefd. En dit is moeilijk in een klas waar voor iedereen aan het einde van de rit er voor alle onderdelen eenzelfde doel wordt vooropgesteld.

Leren toegankelijk maken

Hoewel het onmogelijk lijkt is het nog nooit zo evident geweest om leren gepersonaliseerd te maken én inclusie na te streven. Veel van de leermogelijkheden worden vandaag onderbenut. Het is zonde gezien de leergierigheid aangewakkerd kan worden door onder meer in te spelen op de methode waarmee iets aangeleerd wordt. Technologie biedt een brede waaier aan mogelijkheden. Denk maar aan virtual of augmented reality waardoor gesimuleerd kan geleerd worden en dit een eindeloos aantal keer. Ook de tegenwoordig zeer ontwikkelde MOOCs bieden veel mogelijkheden waardoor cursussen op een bepaald topic van verschillende topuniversiteiten plots voor iedere lerende toegankelijk wordt. Waarom gebruiken wij technologie niet om aan onze jongeren de beste cursussen ter wereld toegankelijk te maken?

Technologie kan zelfs ingezet worden om of learning opportunities te creëren. Stel bijvoorbeeld dat je verschillende opties krijgt van leermogelijkheden op basis van de competenties die je op een gegeven moment hebt en hierbij direct een opleidingstraject voorschotelt. Stel dat op basis van artificiële intelligentie technologie kan aangeven wanneer het beste moment is om de eigen competenties bij te benen of wanneer een lerende competenties aan het verliezen is?

En elitair maken

Terecht moet kwaliteit nagestreefd worden zeker in een land waarbij kennis een van de belangrijkste grondstoffen is. Het streven naar kwaliteit mag wel niet gelijkgesteld worden met het aanleren van competenties en vaardigheden door 1 specifieke context namelijk de scholen. Het erkennen van verschillende gelijkwaardige leeromgevingen is noodzakelijk. Met het duaal leren is al een belangrijke stap gezet. Hierbij wordt de werkgever als een leercontext gezien die net als een school vaardigheden aanleert en waarbij een gelijkwaardig diploma opgeleverd wordt als het voltijds onderwijs.

Op basis hiervan is het verwonderlijk dat het idee van end point assessment niet wijder verspreid is ingevoerd in Vlaanderen. Dit zou toelaten dat leerlingen en studenten via verschillende leerwegen, technieken, op een variërend tempo aan die eindproeven kunnen deelnemen en ondanks verschillenden leerwegen een gelijk diploma kunnen halen. Die nieuwe leerwegen kunnen bedacht worden door ‘onderwijsondernemers’ die nieuwe manieren van leren aanboren en uitdenken.

Dus laat ons niet blijven zeggen dat er een tekort is aan middelen voor onderwijs maar wel ervoor zorgen dat technologie kennis toegankelijk maakt, verschillende leerwegen toe te laten door een deel van het onderwijsbudget hiervoor te voorzien maar niet in te boeten aan kwaliteit door een systeem van end point assessment uit te denken. Alleen door die innovatie binnen te brengen in ons huidig onderwijssysteem kan je leren én toegankelijk én elitair maken.